Objektoj: Rektaj kaj Nerektaj

Venu al ni kaj helpu nin. Come to us and help us.
Iru al li kaj amuzu lin. Go to him and amuse him.
Promenu kun ni kaj gvidu nin. Walk with us and guide us.
Pensu pri sxi kaj memoru sxin. Think about her and remember her.
Atentu al mi kaj obeu min. Pay attention to me and obey me.
Auxskultu al ili kaj imitu ilin. Listen to them and imitate them.
Legu pri gxi kaj diskutu gxin. Read about it and discuss it.
Rigardu al vi en la glaso kaj admiru vin. Look at yourself in the glass and admire yourself.

Li helpas nin. Li helpas al ni.
Mi dubas tion. Mi dubas pri tio.
Ni sercxas trezoron. Ni sercxas por trezoro.
Atendu momenton. Atendu dum momento.

Atendu min. Atendu por mi.
Mi bedauxras tion. Mi bedauxras pri tio.
Mi vin dankas. Mi dankas al vi.
Tio min placxas. Tio placxas al mi.
Mi atentas tion. Mi atentas al tio.
Mi arangxas la feston. Mi arangxas por la festo.
Mi petas tion. Mi petas pri tio. Mi petas por tio.
Mi petas vin. Mi petas al vi. Mi petas de vi.
Gxi vivas dek jarojn. Gxi vivas dum dek jaroj.
Sxi parolas la tutan tagon. Sxi parolas dum la tuta tago.

Mi instruas vin pri Esperanto. Mi instruas al vi Esperanton.
Mi konsilas al vi la studon. Mi vin konsilas pri la studo.
Mi petas de vi servon. Mi vin petas pri servo.
Mi vin riprocxas pri tio. Mi riprocxas al vi tion.

Li flatas al mi. Li flatas min.
Ili forgesas pri la mono. Ili forgesas la monon.

-AJN -OJN

Mi havas bluajn florojn. I have blue flowers.
Mi vidas viajn filojn. I see your sons.

Amu viajn malamikojn. Love your enemies.
Timo havas grandajn okulojn. Fear has big eyes.
Kiajn grandajn okulojn (orelojn , dentojn) vi havas, avino! What big eyes (ears, teeth) you have, grandma!
Ne skribu al mi tiajn longajn leterojn. Don't write me that long letter.
En la tago ni vidas la helan sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn. In the daytime we see the bright sun and at night we see the pale moon and the beautiful stars.
Levu ambaux manojn! Carry with both hands!
Fermu ambaux okulojn! Close both eyes!
Ili ne sxatas viajn legxojn. They don't like you laws. (They seek not your statutes.) Ps. 119:155

Gxentila: diras vortojn belajn (sed eble ne verajn). Ricxa: havas plenajn posxojn.

La domoj posedas altajn fensetrojn kaj ardezajn tegmentojn. The houses possess tall windows and slate roofs.
En mia skatolo mi havas bildajn posxtkartojn, leterojn, kaj blankajn posxtukojn kun bluaj randoj. In my box, I have picture postcards, letters, and white handkerchiefs wiht blue edges.
Cxu vi vidas la bluajn paperojn? Do you see the blue papers?
En la posxojn de la junajn knabojn, mi vidas verdajn pomojn, malgrandajn konkojn, kaj krajonojn, kun diversaj aliaj objektoj. In the young boys' pockets, I see green apples, small shells, and pencils, with other diverse objects.

"Cxar Dio tiel amis la mondon, ke li donis lian solan filon, por ke cxiu, kiu kredas en lia ne perdos, sed havos eternan vivon." Johan 3:16 de la Biblio.

-UN -ON

Kiun floron vi preferas? Mi preferas tiun floron.
Kiun instrumenton vi preferas? Mi preferas neniun instrumenton.
Kiun frukton vi preferas? Mi preferas cxiun frukton.
Kiun beston vi preferas? Mi preferas neniun beston.
Kiun libron vy preferas? Mi preferas tiun libron.

Ne timu tiun bovinon. Don't fear that cow.
La inspektisto vizitas cxiun klason. The inspector visits every class.
Malsagxulo kredas cxiun vorton. A fool believes every word.
Legu iun interesan libron. Read some interesting book.
Cxu vi konas tiun viron? Do you know that man?
Mi konas cxiun kanton en la libro. I know every song in the book.
Korektu tiun eraron! Correct that mistake!

Mi amas tiun katon. I love that cat.
Mi vidas neniun libron sur tiun tablon. I see no book on that table.
Donu al mi tiun krajono. Give me that pencil.
Cxu cxiun vorton vi ne komprenas? Do you not understand every word?
Ne placxas al mi tiu lasta kanto. That last song doesn't please me.

-AN -ON

Mi riskas mian vivon. (I risk my life.)
Li vidas rugxan rozon. (He sees a red rose.)
Sxi havas bluan floron. (She has a blue flower.)
Mi vidas blindan viron. (I see a blind man.)
Mia edzino havas bonan edzon. (My wife has a good husband.)
Mi amas main katon. (I love my cat.)
Li ludas muzikon belan kaj dolcxan. (He plays beautiful and sweet music.)

Unu pasero alian valoras. (One sparrow values others.)
Amu min, amu mian hundon. (Love me, love my dog.)
Li havas junan kapon sur maljuna korpo. (He has a young head on an old body.)
Auxdu la alian flankon. (Hear the other side.)

Fremda mangxo havas bonan guston. (A foreign meal has good flavor.)
Unu ovo malbona tutan mangxon difektas. (A bad egg spoils a whole meal.)
Altan arbon batas la fulmo. (The lightning strikes a tall tree.)
Ne malsxatu vian patrino, kiam sxi maljunigxas. (Don't dislike your mother when she becomes old.)
Kian muzikon vi amas? Mi amas cxian muzikon.
Mi bezonas nenian helpon. (I need no help.)

Fulmo: mallonga forta lumo en la cxielo.
Gasto: eleganta sinjoro, kiu vizitas la domon kaj havas grandan apetition.
Promenas: iras, kaj havas multan tempon.

La libro estas interesa.
La knabo prenas longan krajonon kaj novan libron.
Mi trinkas nigran kafon sed mia frato trinkas puran malvarman akvon.

Kian kolon havas gxirafo? What kind of neck does a giraffe have?
Gxi havas longan kolon. It has a long neck.

-OJN

Muraj havas orelojn. (Walls have ears.)
Traduku ideojn, ne vortojn. (Translate ideas, not words.)
Auxdu ambaux flankojn. (Hear both sides.)
Lupo sxangxas la harojn, sed ne la farojn. (Wolf changes the hairs, but not the deeds.)
Paroloj ne pagas sxuldojn. (Speakers don't pay debts.)
Vortojn sxparu, angorojn faru. (Words you save, agonies you make.)
Ni vidas nur la nubojn, sed la nuboj vidas la sunon. (We see only the clouds, but the clouds see the sun.)
Unu bedauxras, ke rozoj havas dornojn; alia gxojas, ke rozojn havas dornoj. (One regrets that roses have thorns; another gives joy that thorns have roses.)
Kiu havas abelojn, havas mielon. (One who has bees, has honey.)
Cxiu medalo du flankojn posedas. (Every medal possesses two sides.)

Auxskultas: malfermas la orelojn.
Diskretas: ne malkovras sekretojn.
Korespondas: du personoj skribas leterojn pri amo kaj la vetero.
Legas: rigardas vortojn kaj komprenas ilin.
Pasxas: levas kaj mllevas la piedojn sur la strato.
Rikoltas: prenas la fruktojn.
Sercxas: rigardas: "Kie estas?"
Songxas: en la dormo vidas bildojn.
Vojagxas: iras kaj rigardas landojn kaj popolojn.

Mi mangxas bananojn, figojn, kaj pirojn.
Li vendas pianojn, organojn, kaj violojn.
Sxi ne levas botojn aux sxuojn.
Mi havas du okulojn, du orelojn, du lipojn, kaj du piedojn, sed nur unu nazon.
Skribu leterojn al la infanoj.
Sxi donas pomojn al la knaboj.
Mario havas filojn kaj nepojn.
De la arboj ni prenas pomojn.

Kion, Kio

Kion vi bezonas? Mi bezonas ion (tion, cxion, nenion).

Lernu multon; diru malmulton; auxdu cxion. (Learn a lot; say very little; hear everything).(lov
Amo faras ion, mono cxion. (Love makes something, money everything).
Du manoj faras cxion, sed unu nenion. (Two hands make everything, but one nothing).
Tempo sxangxas cxion. (Time changes everything).
Laboro cxion venkas. (Work conquers all).

Jen cxio, kio gravas. (All that matters).
Jen cxio, kio mi bezonas. (All I need).
Mi vidas cxion, kio estas tie. (I see all that's there).
Mi havas cxion, kion mi bezonas. (I have all I need).

Pliaj vortoj

Kion signifas la vorto "faras" en la Angla lingvo? Gxi signifas "do" aux "make."
Kion signifas la sama vorto en la Hispana lingvo? Gxi signifas "hace."

acxetas (buys)
bezonas (needs)
brosas (brushes)
etendas (extends)
fermas (shuts)
gvidas (guides)
kovras (covers)
petas (ask (a favor))
lavas (washes) Hispano (lava)
levas (raises, lifts) Hispano (levanta)
portas (carries)
sxlosas (locks)
uzas (uses) Hispano (usa)
vendas (sells) Hispano (vende)

Li portas karbon al Newcastle.
Se Dio fermas pordon, li malfermas fenestron.
Acxetas: donas monon kaj prenas objekton.
Vendas: donas objekton kaj prenas monon.
Lauxdas: diras "Gxi estas bona".
Memoras: tenas en la kapo.
Petas: diras: "Donu al mi: Faru por mi".
Sendas: diras "Iru!"

Servisto: "Kiom da ovoj mi bezonas por la kuko?"
Mastrino: "Kvar. De du prenu la blankon, kaj de du la flavon."

Li blovas la fajron.
Li petas pardonon.
Li brosas la tablotukon.
Li acxetas la hundon.
Li portas pakajxon.
Li kovras la tablon.
Li havas filon kaj filinon.
Li auxdas la kanton.
Li tenas la bebon.
Li sxlosas la pordon.
Li faras segxon.
Li bezonas helpon.
Li lauxdas la musikon.
Li levas piedon.
Li turnas la pagxon.
Li lavas la posxtukon.
Li portas cxapelon.
Li uzas krajonon.

For- (away)

Li forblovas la polvon.
Li forlavas la makulon.
Li forpusxas la katon.
Li fortiras la tablotukon.
Li fortrinkas la bieron.
Li forbrosas la negxon.
Li fordonas monon.
Li frokisas larmon.
Li forportas libron.
Li forprenas liberon.
Li forvisxas vorton.
Li foruzas inkon.

Mal- (kontrauxa)

Li malamas pluvon.
Li malfidas flatiston.
Li malfaras la laboron.
Li malhelpas la edzinon.
Li mallauxdas la filon.
Li mallevas la kapon.
Li malobeas la legxon.
Li malsxlosas la sxrankon.

Objekto antaux verbo

Lupo lupon ne mangxas.
Mano manon lavas.
Razisto raziston razas.
Edzo edzinon lauxdas: edzino edzon aplauxdas.
Suspekto pruvon ne donas.
Espero panon ne donas.
Larmoj sxuldon ne pagas. (Tears don't pay debt?)
De fremda dento ni doloron ne sentas.
Amikon sxatu, malamikon ne batu.
Pano busxon ne sercxas.
Tablon ornamas ne tuko, sed kuko.
Malbona herbo froston ne timas.
Guto malgranda, sed sxtonon gxi boras.
Se birdo tro bekas, katon gxi vekas.

Konfesu la eraron.
Imitu la modelon.
Kaptu la fisxon.
Lacxu la boton.
Lernu la Esperanton.
Pagu la kalkulon.
Ripetu la proverbon.
Traduku la kanton.

Ne adresu la leteron.
Ne cxagrenu la patrinon.
Ne enviu la najbaron.
Ne movu la segxon.
Ne pasu la ponton.
Ne trinku la lakton.

Ne divenu la respondon.
Ne rigardu la plankon.
Ne pikas la fingron.
Ne impetas la akompaniston.
Ne malsxparas tempo.

auxdas (hears)
havas (has)
kaptas (catches)
lauxdas (praises)
naskas (bears, gives birth to)
prenas (takes)
tenas (holds)
visxas (wipes)

Cxio havas finon.
Via amiko havas amikon, kaj ties amiko ankaux havas amikon: estu diskreta.
Mono naskas monon.
Amo naskas amon.
Konfido naskas konfidon.
Lauxdu la maron, sed restu sur tero.
Li havas la kapon sur la gxustas loko.
Li havas mosxon en la kapon.
Kiu havas, tiu pravas.
Vi ne auxskultas, tial vi ne auxdas min.
La frua birdo kaptas la vermon. (The early bird catches the worm.)

Gxi pluvas, sed nun gxi brilas kun sunlumo.

Proverboj de la Hispana lingvo

Aprilo pluva faras majon belan.
"Abril lluvioso hace a mayo hermoso."

Cxiu birdo sxatas lian neston.
"A cada pájaro le gustas su nido."

Al cxiu lando, gxia utilo.
"A cada tierra, su uso."

Al kato malnova, muso mola.
"A gato viejo, ratón tierno."

En la Angla lingvo:
"April showers bring May flowers."
"People like best what is theirs."
"When you're in Rome, do as the Romans do."
"Censures old men who fall in love with young women."

-ON

La knabo amas la hundon. (The boy loves the dog.)
La knabon mi vidas, sed ne la knabinon. (It is the boy I see, not the girl.)

Kion vi deziras? Mi deziras monon.
Kion mi tusxas? Vi tusxas la tablon.

Li mangxas pomon. Pomon li mangxas. Kiu mangxas? (Li). Kion li mangxas? (pomon)

Sxafo sekvas sxafon.
La ludo ne valoras la kandelon.
Se vi donas mielon, donu ankaux kuleron.
Gardu kandelon por la nokto.
Li forgesas averton, sed memoras la sperton.
Frapu la feron, dum gxi estas varma.
Vera amo ne konas mezuron.
La nokto donas konsilon.
Sama busxo blovas varmon kaj malvarmon.
Cxiu vento blovas profiton al iu.

Pesimisto: Iu, kiu vidas la mondon en nigra koloro.

Li gajnas la premion. (He gains the prize.)
Sxi akompanas la kanton. (She accompanies the song.)
Roberto atakas la malamikon. (Robert attacks the enemy.)
Johano defendas la patrujon. (John defends the fatherland.)
Sxana deziras felicxon. (Shanna desires happiness.)
Sinjoro Gonzales ekzamenas la kandidaton. (Mr. Gonzales examines the candidate.)
La hundo gardas la domon. (The dog guards the house.)
La politikisto honoras la heroinon. (The politician honors the (female) hero.)
Ili inspektas la laboron. (They inspect the work.)
La patro interesas la infanon. (The father interests the child.)
Mario placxas la instruiston. (Mary pleases the teacher.)
Sxi tajpas la eseon. (She types the essay.)
Sxi vizitas amikinon. (She visits a girlfriend.)

Li mordas la pomon.
Ili konstruas pregxejon.
Li nombras la koston.
Li sentas doloron.
Li sekvas la konsilon.
Sxi salutas la printempon.
Li kondukas cxevalon.
Li sxuldas monon.
Ili rikotas maizon.
Bruto similas hipopatamon.
Li sxparas sxilingon.
Sxi vidas lumon.
Li flustras sekreton.

Min pardonu. Pardonu min.
Ne min forgesu. Ne forgesu min.
Mi vin gratulas.
La infano lin timas.
Li sxin kisas.
Mi vin dankas. Vin mi respektas: lin mi suspektas.
Fisxo ne iras, sed hoko gxin tiras.

Vi min amuzas.
Se ili nin atakas, la fidela hundo nin defendas.
Kial lin vi envias?
La patrino de la hundido gardas gxin.
Cxu min vi imitas?
Ne sxin moku!
Kial ilin vi pusxas?
Neniu vin riprocxas.
Jen mi estas! Jen mi!
Sendu min!

-N (Pronomoj)

Li vidas ilin. (He sees them.)
Ili vidas lin. (They see him.)
Kiun ili vidas? (Whom do they see?)

Kiu helpas vin? (Who helps you?)
Kiun vi helpas? (Whom are you helping?)
Knabo, kiu konas lin. (A boy who knows him.)
Knabo, kiun li konas. (A boy whom he knows.)
Libro, kiun mi legas. (A book which I read.)

Kiu amas? (mi) Amas kiun? (vin)

Tusxu min. (Touch me.)
Kiun vi tusxas? (Mi tusxas vin.)
Kiun mi instruas? (Vi instruas nin.)
Sekvu min. (Follow me.)
Ne punu sxin. (Don't punish her.)
Helpu ilin. (Help them.)

Patrino: "Cxu vi supozas, ke mi punas vin por mia plezuro?
Infano: "Por kies plezuro, do, vi punas min?

Mi vin amas. Mi amas vin. Vin mi amas.

De kio vi plendas ? Mi plendas de la kvalito de vivo en la mondo hodiaux.
De kiu urbeto vi venas? Mi venas de Fort Smith.
Tra kio ni legas? Ni legas tra libro en la historio de la Esperanta lingvo.
Por kio ni batalas? Ni batalas por nia libereco.
En kio via mono estas? Mia mono estas en la banko.
Apud kiu vi sidas? Mi sidas apud neniu.
Pri kio vi dudas? Mi dudas pri la aferoj en Vasxingtono.
Por kiu vi atendas? Mi atendas por neniu.
Sur kio pomo kreskas? Pomo kreskas sur arbo.
Al kiu vi skribas? Mi skribas al mia amikino.
Pri kio vi parolas? Mi parolas pri politiko.
De kiu vi songxas? Mi songxas de Shakira.

Ke (that)

"Ke" signifas "que"-n en la Hispana lingvo. Gxi estas "that" en la Angla lingvo.

"Ke" estas konjunkcio.

Mi kredas, ke vi estas prava. (I believe (that) you are right.)
Mi scias, ke li logxas tie. (I know (that) he lives there.)
Mi bedauxras, ke vi malsanas. (I am sorry (regret) (that) you are ill.)

Mi cxial gxojas, ke mi estas Esperantisto.
Cxu vi sentas, ke mi eraras?
Nia opinio estas, ke tio estas ideo idiota.
Kial vi supozas, ke tio ne estas ebla?
Sxi pretendas, ke sxi estas regxidino.
Mi divenas, ke vi estas okjara.
Mi respektas lin tial, ke li estas tre modesta.

"Tial, ke" estas tre forta "cxar." Tial, ke (because, for the reason that).

Tri gradoj de mar-malsano. Mi kredas, ke mi mortas. Mi scias, ke mi mortas. Mi timaas, ke mi ne mortas.
"Cxu vi opinias, ke mi estas idioto?"
"Tute ne! Tamen eble mi eraras."

Mi bedauxras, ke vi laboras.
Mi diras, ke vi eraras.
Mi flustras tial, ke mi estas en la biblioteko.
Li gxojas ke li venas al la lernejo.
Li instruas la Esperanta lingvo tial, ke li estas Esperantisto.
Mi jugxas sxin tial, ke sxi faris krimon.
Mi komprenas, ke la laboro estas malfacila.
Ili konfesas, ke ili ne scias.
Ni konsentas, ke la ekzameno ne estas facila.
Mi legas, ke ni laboras sabato.
Mi lernas, ke "hejmo" ne estas verbo.
Ili memoras, ke ili estis knaboj en alia tempo.
Mi opinas, ke la Repulblikoj estas obstrukcistoj.
Mi prendas gxin, ke vi estas malfelicxa.
Mi predikas, ke tie ne estas futuro.
Mi pruvas, ke tie estas dio.
Marko Twain rakontas, ke Huck Finn estas averturisto.
Li respondas, ke li iras al la lernejo.
Mi revas. ke mi estas en Cxinujo.
Mi ripetas, ke ni laboras sabato.
Mi scias, ke la vivo estas bona.
Mi sentas, ke mi estas sana.
Mi skribas, ke mi ricevis la posxtmarkoj Kubanaj.
Mi songxas, ke mi estas ricxo.
Mi telefonas vin, ke vi ne estas al la lernejo.
Mi telegrafas, ke LeBron James iras a Miamio.

Ne forgesu, ke vi laboras lundo.
Memoru, ke vi iras al la lernejo.
Ne respondu, ke vi ne iras.
Kredu al mi, ke ni estas en Tampa, Florido.
Li ofte asertas, ke li estas bona knabo.
Kial vi supozas, ke li estas bona knabo?
Cxu vi do timas, ke vi ne estas tie al la lernejo?
Cxu vi vere supektas, ke li estas bona knabo?

Sxi diras, ke li estas ricxo, sed tial ke mi ne supozas ke tiu estas vera.
Diru al li, ke mi ne estas tiu viro. Mi sentas, ke vi eraras en tio afero. Sxi asertas, ke sxi estas prava pri tiu demando. Ne kredu, ke tute tiu estas en tiu libro estas vera. Tiu pruvas, ke la tero estas rondo.

Cxu li estas tie? Mi kredas, ke jes. Mi supozas, ke ne.
Cxu vi komprenas? Mi timas, ke ne. Mi scias, ke jes.

Tra (through), Trans (across)

Tra, (through). Ili pasas tra fajro kaj akvo. (They pass through fire and water.) La kanto sonas tra la silento. (The song sounds through the silence.) Tra la mondo iras forta voko. (A mighty call is going through the world.)

La birdo flugas tra la aero.
La familio logxas tra la sxtormo.
La suno brilas tra la folioj.
S-ro Kvasnak parolas tra lia nazo.
S-ino Zechiedrich vojagxas tra Svislando.
La kastoroj tunelas tra la tero.
La birdoj flugas tra la arboj.
Mi rigardas tra la fenestro.

La rivero fluas tra la tuta urbo.
Li legas tra la tuta libro, kuras tra la tuta lernejo, vojagxas tra la tuta Italo, kaj vagas tra la tuta lernejo.

Trans (Across) Belaj rakontoj el trans la montoj. (Pretty tales from over the hills.) Ne voku al mi de trans la strato. (Don't call to me from across the street.) La transa domo. (The house on the other side.)

Trans la korto staras nia domo. Sxi logxas trans la rivero.
Ili restas trans la mero. Li vagas trans montoj and maro.

Trans la kampo estas rozgxardeno.
Staru kaj atendu de trans la strato.
Skotlando estas tie, trans la valo.

PRI (About)

Li parolas pri Esperanto. (He is speaking about Esperanto.)
Pri kio vi pensas? (What are you thinking about?)
Pri kiu vi timas? (Whom are you afraid of?)
Mi dubas pri tio. (I doubt about that.)

De tempo al tempo mi pensas pri vi. Jes, efektive; en la tago mi revas pri vi, kaj en la nokto mi songxas pri vi. Inter generaloj parolu pri bataloj. En nia klaso ni lernas pri algebro, aritmetiko, arto, astronomio, botaniko, Esperanto, geografio, geometrio, historio, matematiko, musiko, kaj religio.

Ekzamenisto: "Kio estas via opinio pri la teorio de Darwin?"
Kandidato: "Mi tute konsentas kun la opinio de la lernolibro."

Virino: "Se mi rigardas al vi, mi pensas pri Randy Thompson."

La impertinenta demandanto.
"Kiu estas tiu malbela virino?"
"Sxi estas mia edzino."
"Pardonu, vi ne komprenas: mi parolas pri tiu alia virino tie kun la rugxas nazo!"
"Tiu? Ho, sxi estas mia filino!"

Pliaj Verboj Kun "AL"

dankas, thanks
kredas, believes
krias, cries (out)
mankas, is lacking
permesas, permits
similas, resembles

Mi dankas al vi.
Kio mankas? Mankas al mi mono.
Roberto obeas al la edzino.
Permesu al mi!
Li similas al sxi.

Ne kredu al orelo, kredu al okulo. Bona filo obeas al la patrino. Infano ne krias, patrino ne scias. Vivo sen moderno kondukas al mizero. La sono de Esperanto tre similas al la sono de la Itala lingvo.

Li balbutas al sxi. Li fidas al sxi. Li flustras al sxi. Li gratulas al sxi. Sxi helpas al li. Li instruas al sxi. Li kaj sxi kredas al Dio. La bebo krias al sxi. Li telegrafas al sxi.

Li placxas al sxi.
Teo tro varma ne placxas al mi.
Al cxiu besto placxas gxia nesto.
Kiu flatas al cxiu, placxas al neniu.
Kial virina kiso placxas al poeto? Cxar gxi estas inspiro!
Kial kakto ne placxas al vi? Cxar gxi estas tropika!

fluas, flows
kuras, runs
marsxas, walks
promenas, strolls
rampas, crawls, creeps
saltas, jumps, hops
vagas, wanders
veturas, drives
vojagxas, travels

La rivero fluas de la monto al la maro. Tio kondukas de unu afero al alia. La formiko kuras de floro al floro. La knabo nagxas de unu flanko al la alia. La bebo rampas de la segxo al la tablo. la sinjorino vizitas de pordo al pordo.

La birdo saltas de brancxo al brancxo. La kato promenas de plafono al plafono.
Mia fratino vagas de butiko al butiko. Cxu vi veturas de via domo al la lernejo?
Ni ofte vojagxas de Londono al Bristolo.

Forkuras, forfalas, forfluas, forkondukas, formarsxas, fornagxas, forpasxas, forpromenas, forrampas, forsaltas, forvagas, forveturas, forvojagxas.

Amo al Dio. La amo de Dio. Vizito de la regxo al ni. Vizito de ni al la regxo. La amo al mono estas la radiko de cxia malbono.

La Familio "Kial" (La Motivo)

Kial (for what reason, why, wherefore, on what grounds?)
Tial (for that reason, therefore, so, accordingly, that is why)
Ial (for some reason or other)
Cxial (for every reason, on all grounds)
Nenial (for no reason, without any reason, on no account)

Kial? Why? Kial ne? Why not? Tial (therefore)
La kialo (aux tialo), the reason why, the why and the wherefore.

Iai mi ne estas tute felicxa. Kial, mi ne scias. Sxi estas malfelicxa, kaj tial sxi ploras. Kial vi ne respondas? Ne ridu nenial! Kial la dornoj vivas, sed la rozoj mortas? Mi amas vin cxial.

Muzikisto: "Kial la bebo ploras, kara?"
Edzino: "Nenial! mi nur kantas al gxi unu el viaj lulkantoj."

Mi soifas, kaj tial mi trinkas.
Mi vidas, kaj tial mi kredas.
La suno brilas, kaj tial mi gxojas.
La bebo dormas, kaj tial li silentas.
Vi vokas, kaj tial mi venas.
Mi malsanas, kaj tial mi ne mangxas.
La hundo bojas, kaj tial la kato timas.
Li laboras, kaj tial la administranto progresas.
Li estas felicxa, kaj tial li kantas.
Vi ne semas, kaj tial vi ne rikoltas.

Cxar (because) Li estas mia onklo, cxar mia patro estas lia frato.
Kial vi trinkas? Mi trinkss, cxar mi soifas.
Kial vi vidas? Mi vidas, cxar mi kredas.
Kial vi gxojas? Mi gxojas, cxar la suno brilas.
Kial vi ne mangxas? Mi ne mangxas, cxar mi malsanas.
Kial vi mangxas? Mi mangxas, cxar mi malsatas.

Vortoj kaj la Familio "Kies"

Kiaj estas la poemoj de Shelley? Ili estas belaj kaj idealaj.

La Familio "Kies"

Kies (whose, of whom, of which)(th
Ties (that one's, of that one, of those over there)
Ies (someone's, somebody's, of someone or other)
Cxies (everyone's, everybody's, of all)
Nenies (no-one's, nobody's, of no one)

La viro, kies vocxo estas rauxka. (The man whose voice is hoarse.)
La domo kies fenestro brilas, estas nia. (The house of which window shines, is ours.)
Kiu silentas, ties lango ne doloras. (The tongue of one who is silent gives no pain.)

Jen (estas) ies cxapo. Kies? Gxi ne apartenas al mi. Eble gxi estas ties. Ili ne estas ties cxapoj. Diru almi: Kies libro estas tiu? Gxi estas lia libro, la libro de Johano.

Kies edzo estas via patro? Ties estas la edzo de Martha.
Kies vocxo estas rauxka? Ties estas la vocxo de mia patro.
Kies segxo estas komforta? Ties estas la segxo en la cxambro.
Kies domo estas la kastelo de Windsor? Ties estas la domo de la familio Brita regxa.
Kies poezio estas bela? Ties estas la poezio de Roberto Burns, "Rugxa, Rugxa Rozo."
Kiu estas la floro, kies petaloj estas rugxaj? Ties estas la rozo.
Kiu estas la frukto, kies sxelo estas flava? Ties estas la banano.
Kiu estas la insekto, kies piko doloras? Ties estas la abelo.
Kiu estas la besto, kies kolo estas tre longa? Ties estas la gxirafo.
Kiu estas la fraulino, kies okuloj estas bluaj? Ties estas la F-ino franca.

Bona patro kaj filo.
Patro kaj filo bonaj.
Pano kaj varma lakto.
Pano kaj lakto varmaj.

Viaj infanoj estas sanaj. Kaj lia. Kaj liaj. Mia ne (estas). Sxiaj ne. Mi restas via amiko. Ni restas viaj amikoj. Tio estas miaj pensoj.

Li estas kun knabo kaj knabino usonaj.
Li edzino kaj lia filino estas malsanaj.
Kiaj estas via patro kaj via fratoj? Mia patro kaj miaj fratoj estas sanaj.

La letero estas inter la rugxa kaj la blua libroj. La valo estas inter la alta kaj la malalta montoj.
La Malnova kaj la Nova Testamentoj.
Li estas inter du knaboj: la Usonana kaj la Meksika.
Ili estas edzinoj lia kaj sxia.

Felicxa Tago de Sendependo, la kvara de julio, Usono!

-AJ -OJ

bluaj floroj
grizaj haroj

Verda kampo, verdaj kampoj
Granda segxo, grandaj segxoj.
Alta muro, altaj muroj.
Bela sinjorino, belaj sinjorinoj.
Ronda tablo, rondaj tabloj.

Interesa historio, interesaj historioj.
Orda cxambro, ordaj cxambroj.
Mallonga cxapitro, mallongaj cxapitroj.
Mola mano, molaj manoj.
Honesta knabo, honestaj knaboj.
Soifa birdo, soifaj birdoj.
Malbela vizagxo, malbelaj vizagxoj.
Idiota persono, idiotaj personoj.

Unu verda libro kaj unu verda libro estas du verdaj libroj.

gxentilaj infanoj, ordinaraj personoj, altaj prezoj, puraj vizagxoj, modernaj metodoj, profundaj akvoj, longaj tagoj, novaj vortoj, bluaj okuloj, malpuraj fenestroj, molaj kusenoj, lauxtaj vortoj.

Ne ekzistas silentaj literoj en la Esperanta alfabeto.
Inter putraj pomoj estas elekto malgranda.
Bonaj kalkuloj, bonaj amikoj.

Mi estas ricxa. Ili estas ricxaj.
Ambaux frauxlinoj estas belaj.
Parolo kaj faro estas aferoj malsamaj.
Pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj.
Novaj sinjoroj - novaj moroj.
Timo kaj entuziasmo estas infektaj.
La kasteloj estas malnovaj.
La servantoj estas diligxentaj.
La viroj estas frenezaj.
La riveroj estas profundaj.
La infanoj estas gxentilaj.
La hundoj estas bonaj.
La kantoj estas longaj.
La violonoj estas muzikaj.
La floroj estas belaj.

En somero la tagoj estas longaj: en vintro la tagoj estas mallongaj.
La knaboj estas lauxtaj, sed la knabinoj estas silentaj.
La patro kaj la patrino estas felicxaj.
Kvankam ni estas malricxaj, tamen ni estas honestaj.
La bonaj pupiloj laboras, malbonaj pupiloj estas mallaboremaj.
Cxu vi estas preta?
Cxu vi estas pretaj?

Miaj manoj estas malpuraj.
Viaj okuloj estas brunaj.
Liaj oreloj estas grandaj.
Sxiaj haroj estas buklaj.
Viaj krajonoj estas utilaj.
Iliaj amikoj estas honestaj.

Aliaj libroj (other books)
Diversaj libroj (various books)
Kelkaj libroj (some, a few, several books)
Multaj libroj (many books)
Malmultaj libroj (few books)
Pluraj libroj (more than one book)

Aliaj lingvoj (other languages)
Multal homoj (many people)
Kelkaj aferoj (several matters)
Malmultaj vortoj (few words)
Diversaj lingvoj (various languages)

Floroj estas tre diversaj. Multaj floroj estas blankaj; kelkaj estas rugxaj; aliaj estas bluaj; sed malmultaj estas nigraj.

Ni estas kelkaj, kvanakm ni estas malmultaj. Ni ne estas la solaj en la mondo: ekzistas multaj aliaj.

Kelkaj personoj estas ricxaj, aliaj estas malricxaj; kelkaj estas altaj, kaj aliaj estas mallonga. La okuloj de multaj homoj estas brunaj; la okuloj de kelkaj estas nigraj; aliaj estas bluaj.

Multaj tabloj estas rektangulaj; kelkaj estas rondaj aux ovalaj, aliaj estas kvadrataj; nur malmultaj estas triangulaj.

Diversaj paperoj. Diversaj lokoj. Diversaj detaloj.
Inter miaj muroj estas miaj plezuroj.

Oreloj: Du logaj pordoj sur la kapo.
Amletero: letero kun vortoj belaj, sed ne veraj.
Haroj: maldikaj objektoj sur la kapo: longaj sur la kapo de poeto, sed la kapo de moderna sinjorino.
Kongreso: multaj homoj en granda cxambro sidas, parolas, kaj ne komprenas.
Esperanta Kongreso: Sama, sed komprenas.

Dum (during) - prepozicio, (while) konjunkcio

Dum la batalo, (During the battle).
Dum ili batalas, (while they fight).
Duma (provisional, interim).

Dum la sunbrilo (dum la suno brilas).
Dum ilia laboro (dum ili laboras).
Apetito ofte venas dum la mangxo.
Apetito ofte venas dum ni mangxas.
Dum sxia parolo, mi dormas.
Mi dormas dum sxi parolas.
Dum mia dormo, mi songxas.
Dum mi dormas, mi songxas.
Dum mia songxo, sxi parolas.
Sxi parolas dum mi songxas.
Dum ni vivas, ni esperas.
Ni vivas, dum ni spiras.

Kantu dum via laboro!
Kantu dum vi laboras!
Ne dormu dum lia instruo!
Ne dormu dum li instruas!
Estu bona dum mia manko!
Estu bona dum mi mankas!
Ne parolu dum sxia kanto!
Ne parolu dum sxi kantas!
Dum nia ludo.
Dum ni ludas.
Dum lia silento.
Dum li silentas.

Dum la tuta (all through the) nokto, la luno brilas.